ویژگی رنگ

ویژگی رنگ ها

در این بخش میپردازیم به مبحث مشخصات و ویژگی رنگ ها

چگونگی ترکیب رنگ ها ، تاثیر گزاری رنگ ها بر روی مخاطب، روابط بین

رنگ ها و همچنین کاربرد و ویژگی رنگ همواره مورد توجه هنر مندان هنر های تجسمی

به ویژه نقاشان بوده است

علاوه بر هنرمندان و نقاشان ،دانشمندان رنگ شناس و محققین نیز در زمینه شناخت ویژگی رنگ ها

و خواص بصری رنگ و روابط متقابل آنها با هم تحقیقات گسترده ای انجام داده اند

خصوصیات رنگ

چشم انسان رنگ ها را بر اساس سه خصوصیت و ویژگی رنگ از یکدیگر متمایز میکند

1. به واسطه رنگین بودن خود رنگ ها مثل زرد ،قرمز ،سبز از یگدیگر به واسطه رنگ هایشان
2. به واسطه میزان تیرگی و روشنی رنگ ها مثل تمایز زرشکی و قرمز و صورتی
3. به واسطه میزان خلوص رنگ ها مثل تمایز رنگ آبی خالص با آبی که با رنگ های دیگر ترکیب شود

از این سه ویژگی رنگ ها سه خصوصیت دیگر مشخص میشوند

1. ته رنگ یا فام رنگ
2. درخشندگی یا روشنایی رنگ
3. شدت یا خلوص رنگ

ته رنگ یا فام رنگ

یک ویژگی رنگ است که به بیانی دیگر میتوان گفت کیفیت رنگین تمایز کننده رنگهاست

وقتی از یک رنگ میگوییم منظور همان فام رنگ یا ته رنگ میباشد

مثل آبی ،قرمز یا زرد

با اینکه تعداد بسیاری رنگ وجود دارد تنها تعداد محدودی دارای اسم مشخص هستند

که نامشان به شکل مجزا و مستقل بر رنگ آنها دلالت میکند

مانند رنگ های اصلی (قرمز، زرد ، آبی) و رنگهای درجه دوم یا ثانویه( بنفش ،نارنجی ، سبز)

در مبحث دایره رنگ کاملا درباره رنگ های اولیه و ثانویه توضیحات داده میشود

مبانی رنگ شناسی

مبنای نام گزاری رنگ به شکل های زیر است

1. بر اساس ترکیب اسامی و ویژگی رنگ مثل زرد-نارنجی یا سبز-آبی
2. با اضافه کردن پیشوند و پسوند مثل آبی تیره
3. اسامی بومی مثل ارغوانی که به قرمز بفنش میگویند یا فیروزه ای که به سبز آبی گویند
4. تشابه رنگ ها به گیاهان و میوه ها مثل سبز زیتونی
5. موادی که رنگدانه ها از آن ساخته شدند مثل لاجوردی که از لاجورد میگیرند
6. بر اساس محلی که در آنجا بیشتر استفاده شدند مانند طوسی در طوس
7. بر اساس نام هنرمندی که خیلی از آن رنگ استفاده میکرده مثل سبز ورونز
8. بر اساس شرکت سازنده یک رنگ خاص مثل زرد کداک

پس از جمله مهمترین ویژگی رنگ ها میتوان به فام یا خلوص رنگ اشاره کرد

درخشندگی رنگ یا روشنایی رنگ

در این بخش از ویژگی رنگ به موضوع درخشندگی رنگ میپردازیم

منظور ما از درخشندگی رنگ را میتوان معیاری از روشنی یا تیرگی یک رنگ بیان کرد

که رنگ را از درجه دیگری از روشنی یا تیرگی همان رنگ بخصوص متمایز می کند.

به تعبیر دیگر سایه  رنگ های مختلفی از ترکیب یک رنگ با سیاه و سفید به دست می آید

که می توان آنها را با درجاتی از تیرگی خاکستری های بی نام (حاصل از ترکیب سیاه و سفید) نیز مقایسه کرد.

به این ترتیب درجات مختلف روشنی یک رنگ را میزان درخشندگی آن می گویند.

در بخش مربوط به کنتراست رنگ به میزان تیرگی روشنی رنگ ها در حالت خلوص نیز اشاره خواهیم کرد

زیرا رنگ ها در حالت فام خود نیز نسبت به هم دارای درجات مختلفی از روشنی و تیرگی می باشند.

این ویژگی رنگ را می توان با دیدن یا تهیه یک تصویر سیاه و سفید از یک تابلوی نقاشی بیان کرد

خلوص رنگ یا شدت رنگ

در این بخش از ویژگی رنگ ها به خلوص رنگ میپردازیم

خلوص رنگی میزان اشباع یک رنگ می باشد.

میتوان گفت خلوص رنگ، میزانی از اشباع است که یک رنگ را در خالص ترین وناب ترین حالت خود نشان می دهد

به عنوان مثال یک قرمز خالص که با هیچ رنگ دیگری مخلوط نشده باشد در قرمزترین با خالص ترین حالت خود دیده می شود

خلوص رنگی را درجه اشباع و سیری رنگ نیز می گویند

معمولا خلوص یک رنگ در مقایسه آن با درجات دیگری از

همان رنگ که با سیاه، سفید با هر رنگ دیگری مخلوط شده باشد مشخص می شود

در مثال بالا قرمز خالص از همه قرمز های دیگری که با سیاه، سفید و یا رنگ دیگری مخلوط شده باشد قابل مقایسه میباشد

در این تصویر رنگ های آبی قرمز و زرد در ردیف دوم از بالا خالص ترین حالت ممکن

نسبت به ردیف اول(ترکیب رنگها باسفید) و سوم (ترکیب رنگ ها با سیاه)

و چهارم (ترکیب رنگ ها با رنگ های مکمل) را دارا میباشند