کنتراست تیرگی و روشنی پس از کنتراست ته رنگ میتوان گفت که بیشترین میزان تاثیرات بر روی روابط میان رنگ ها و روی مخاطبین یک اثر هنری را دارد
دلایل خاص بودن کنتراست تیرگی و روشنی برای هنرمندان طول تاریخ
هنرمندان طول تاریخ با شناخت این نوع کنتراست توانستند آثار فاخر و قابل توجهی را خلق کنند این نوع کنتراست بسیار ویژه است زیرا تیرگی و روشنی به صورت ذاتی در نقاشی بسیار مهم میباشد مثلا در خیلی از آثار برای نشان دادن دوری و نزدیکی یا وزن اجسام یا حتی نشان دادن نور از تیرگی و روشنی استفاده میشود اگر تمام رنگ ها را بین دو رنگ سفید و سیاه قرار دهیم میتوان گفت که همه رنگها تیرگی و روشنی مخصوص خود را دارند و با یک درجه خاکستری بی فام (ترکیب سفید و مشکی) میتوان آنها را نشان داد
همانطور که مشاهده میکنید در شکل شماره 2 که برگردان شکل شماره 1 میباشد رنگ ها به درجاتی از خاکستری تبدیل شدند که همانطور که مشاهده میشود رنگ سیاه در شکل شماره 2 تیره ترین والور رنگی و رنگ سفید نیز روشن ترین والور رنگی را دارا میباشد اما اگر سیاه و سفید را در نظر نگیریم رنگ زرد در ستون دوم از چپ و سطر اول از بالا روشنترین رنگ از نظر کنتراست در شکل شماره 2 و رنگ بنفش سمت چپ پایین تیره ترین رنگ میباشد اما همیشه نمیتوان گفت که اگر سیاه و سفید را حذف کنیم رنگ بنفش بیشترین میزان تیرگی در کنتراست و رنگ زرد روشنترین رنگ در این کنتراست میباشد
کنتراست تیرگی و روشنی در حالت خالص رنگ ها
البته در حالت خالص رنگ ها میتوان گفت که رنگ زرد قطعا روشنتر از بنفش خواهد بود و یا مثلا رنگ نارنجی قطعا روشنتر از آبی میباشد اما اگر این رنگ ها با سفید یا سیاه ترکیب شوند تشخیص کنتراست تیرگی و روشنی در آنها دیگر به این راحتی نمیباشد و مستلزم تمرین بسیار است ممکن است یک بنفش با ترکیب زیاد سفید دارای کنتراست تیرگی و روشنی درجه روشنتری نسبت به زرد باشد